Blog | Digitale zwemles - Over het belang van mediaopvoeding

Kinderen zijn steeds jonger, zelfstandig online. Ruim de helft (57%) van 0- tot 2-jarigen krijgt met regelmaat een tablet of smartphone in handen (Iene Miene Media Monitor, 2018). Onze ukkies swipen, klikken en tikken er op los. Hartstikke leuk en de mogelijkheden zijn eindeloos! Maar gooi ze niet in het diepe!
Eenvoudig
Smartphones en tablets zijn kinderlijk eenvoudig te bedienen. Met een paar vegen of klikken zijn ze in een andere wereld. Dat maakt het voor kinderen ook zo aantrekkelijk, ze kunnen het zelf doen.
We laten kinderen dus ook vaak alleen wanneer we ze een apparaat in handen geven. Ze weten immers toch precies hoe ze bij hun favoriete apps of filmpjes moeten komen. Ze lijken alles onder controle te hebben. Maar dat is schijn. Ze laten zien dat ze technisch handig zijn, maar dat is echt iets anders dan ‘mediawijs’ zijn.
‘Niemand stuurt zijn dreumes alleen op wereldreis’
Op het moment dat kinderen een tablet of smartphone in handen krijgen, geef je ze eigenlijk de hele wereld in handen. Een wereld die oneindig veel leuke mogelijkheden biedt, maar die natuurlijk niet gemaakt is voor ukkies. Je kunt dus ook niet automatisch verwachten dat ze die wereld snappen en aankunnen.
Niemand stuurt zijn dreumes in z’n eentje op wereldreis. Het kind zou overdonderd worden door alle indrukken en prikkels en angstig op zoek gaan naar veiligheid. Gek genoeg sturen we onze kinderen online vaak wel alleen de wereld in. Slechts 48% van de ouders kijkt regelmatig met zijn of haar kind mee. (Iene Miene Media Monitor, 2020)
Digitale zwemles

Het is goed om je te realiseren dat jouw baby, dreumes, peuter of kleuter echt álles nog moet leren. Alle situaties die voor jou inmiddels de normaalste zaak van de wereld zijn, ziet jouw kind voor de allereerste keer. Dat betekent dat ze heel veel beelden, woorden, geluiden of situaties nog niet kennen of nog niet begrijpen.
Via digitale media komt er ontzettend veel informatie in een razend tempo aan jouw kind voorbij. Hun kleine brein moet deze informatie allemaal verwerken. Dat is een hele klus. Dit kan voor onrust, vermoeidheid, overprikkeling, angst en/of verwarring zorgen. Dit zie je soms terug in druk of angstig gedrag, maar soms merk je het misschien niet. Dan merk je het alleen doordat ze slechter slapen, of wat humeurig worden.
Daarom hebben jonge kinderen iemand nodig die ze helpt om betekenis te geven aan wat ze zien. En iemand die de balans bewaakt tussen online zijn (onrust) en offline zijn (rust). Zodat zij stap voor stap, op een veilige manier, de online mogelijkheden kunnen ontdekken. Zonder overspoeld te worden.
Dus gooi jouw uk niet in het diepe, geef hem of haar digitale zwemles!
Voordelen van digitale zwemles
Je kunt je kind alleen laten met het apparaat. Maar het heeft veel voordelen als je je kind begeleidt. Ik zet ze hieronder voor je op een rij.
- Het helpt de (taal-)ontwikkeling
Kinderen hebben vooral veel ‘echte’ ervaringen nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen. Kruipen, rennen, klimmen, vallen, opstaan, spelen. Onder de twee jaar leren kinderen niet of nauwelijks van digitale media. Zij hebben nog genoeg aan de wereld om hen heen. Vanaf 2 jaar kun je digitale media inzetten om die ‘echte’ ervaringen te verrijken. Kinderen leren het meest van het gesprek dat je met ze hebt terwijl je bijvoorbeeld samen een online spelletje speelt. Door samen te praten leren ze nieuwe woorden, begrijpen ze beter wat ze zien. Die interactie is dus belangrijk voor de taalontwikkeling. - Het versterkt de onderlinge band
Samen plezier maken is altijd goed voor de onderlinge band. Online activiteiten lenen zich daar uitstekend voor. Samen een spelletje doen, lekker met de tablet op schoot een (digitaal) prentenboek kijken, met een bak popcorn een leuke film kijken. Het draagt allemaal bij aan het creëren van een goede, onderlinge band. - Het biedt veiligheid
Door dichtbij te zijn en samen op ontdekking te gaan bied je veiligheid. Je kunt informatie duiden, vertellen wat ze zien. Je kunt ingrijpen op het moment dat iets ongeschikt of spannend is en ze direct geruststellen. Je leert welke content wel of niet geschikt is voor jouw kind omdat je goed naar ze kunt kijken en hun reactie kunt monitoren.
Moet ik nu altijd naast mijn kind zitten?
Natuurlijk kun je niet altijd overal bij zijn. Maar zorg er in ieder geval voor dat:
- je nieuwe filmpjes, websites of apps altijd eerst even zelf bekijkt. Hoe werkt het spel, zitten er ongepaste reclames of in-app aankopen in? En maak dan een inschatting hoe het bij jouw kind past;
- je nieuwe filmpjes, websites of apps in ieder geval de eerste keer samen met je kind kijkt of speelt. Zo biedt je veiligheid voor jouw kind in de nieuwe situatie;
- je in de buurt bent. Zo ben je bereikbaar voor jouw kind als hij/zij hulp nodig heeft. En kun je zicht houden op wat ze doen;
- je niet vergeet te genieten van al het leuks dat het digitale tijdperk jou en jouw kind te bieden heeft.
Marije Lagendijk, Mediapedagoog bij Bureau Jeugd & Media (www.bureaujeugdenmedia.nl) | Voor Bibliotheek Bollenstreek, Media Ukkie Dagen 2020
Verder lezen en tips
Lees hier meer blogs van Marije Lagendijk.
Van vrijdag 27 maart tot en met vrijdag 3 april zijn de Media Ukkie Dagen. Tijdens deze Media Ukkie Dagen verschijnen nog meer interessante blogs en vlogs over media en jonge kinderen. Lees hier meer over de Media Ukkie Dagen. Hier ontdek je ook leuke websites voor kids.
-
Boekstart
Landelijk programma om voorlezen voor baby’s te promoten.
-
Rupsje Nooit genoeg
Wek Rupsje Nooitgenoeg met augmented reality tot leven!
-
Knutselen met Hello Ruby
Op de website Hello Ruby vind je knutselmateriaal rondom technologie, computers en coderen.
-
De Voorleeshoek
De Voorleeshoek is een leuke & educatieve manier om de kinderen thuis te vermaken.
-
e-cursus | Veilig internet voor kinderen
Kan je nog wel wat handvatten gebruiken? Volg dan gratis deze 5-delige e-cursus.
-
Voorleesfilmpjes
Leuke geanimeerde prentenboeken die worden voorgelezen.