Fundamenten van de openbare bibliotheek

Door UNESCO zijn in 1994 de fundamenten van de openbare bibliotheek verwoord:
“Vrijheid, welvaart en de ontplooiing van samenleving en individu zijn fundamentele menselijke waarden. Deze kunnen alleen worden gerealiseerd door goed geïnformeerde burgers, die in staat zijn hun democratische rechten uit te oefenen en een actieve rol te spelen in de samenleving. Constructief deelnemen aan het maatschappelijk leven en meewerken aan het vormgeven van de democratie zijn afhankelijk van voldoende opleiding en van vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie”. (Bron: IFLA/UNESCO Public Library Manifesto 1994).

Het UNESCO manifest is nog steeds van toepassing.

Dit maakt de bibliotheken verantwoordelijk voor:

• Het bevorderen van persoonlijke ontwikkeling en zelfredzaamheid
• Sociale cohesie: participatie, erbij horen
• (Maatschappelijke) informatie toegankelijk maken voor iedereen

Kerntaken

Bibliotheken vertalen dit in de volgende kerntaken:

- Preventie van laaggeletterdheid. Er zijn 1,3 miljoen laaggeletterden in Nederland en dit aantal is groeiende.

- Leesbevordering & leesplezier. O.a. via het uitlenen van boeken en adviseren en inspireren

- Toegang geven tot informatie. Via boeken, digitale bestanden of het organiseren van bijeenkomsten

- Mediawijsheid, digitale basisvaardigheden. Vanaf 2017 communiceert de overheid alleen nog digitaal. Veel burgers zijn daar nog niet klaar voor.

- Verblijfsfunctie. Steeds meer mensen werken of studeren in de bieb. Er zijn steeds minder buurthuizen.

De brede rol wordt belangrijker. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken hebben zij nu ook al, een deel hebben ze overgenomen van de Rijksoverheid. Bibliotheken kunnen hen helpen bij het betrekken van de burger en om deze geletterd, geïnformeerd en mediawijs te houden.